Romaanse dakpan | Verschillende mogelijkheden
Bij de bouw of renovatie van een dak zijn er heel wat keuzes te maken, waarbij de keuze die het meest ingrijpend is voor wat betreft het uiteindelijke resultaat, de keuze van de dakbedekking is. Eén van de veel gebruikte pannensoorten is de Romaanse dakpan.
Wat is een Romaanse dakpan?
De Romaanse dakpan is één van de oudste dakpansoorten. Het zijn keramische dakpannen die gekenmerkt worden door een grote bolle kant, die ook wel de wel genoemd wordt. Dit type dakpan zul je in een betonnen variant niet tegenkomen. Romaanse dakpannen hebben een betrekkelijk klein en plat vlak. Dit type pan is geschikt voor daken met een minimum helling van 25 graden waarbij een onderdak gebruikt wordt.
Gotische pan
De Romaanse pan wordt nog wel eens verward met de gotische pan, maar als je het verschil eenmaal kent, zijn ze vrij makkelijk uit elkaar te houden. De Romaanse pan heeft namelijk een constante bolling, terwijl de Gotische pan juist een wel heeft die taps toeloopt.
Romaanse dakpan mogelijkheden
Als je je gaat verdiepen in de mogelijkheden zal je ontdekken dat er vele verschillende soorten dakpannen bestaan in verschillende materialen, stijlen, kleuren en afwerkingen. Romaanse dakpannen zijn veelzijdig in gebruik, omdat er een aantal voordelen aan zitten en er verschillende typen beschikbaar zijn die elk een eigen toepassing hebben. Zo is er altijd wel een Romaanse dakpan die geschikt is voor je dak.
Kenmerken
Deze verbeterde versies onderscheiden zich van het origineel doordat ze eenvoudiger en sneller te leggen zijn en duurzamer zijn. De modernere versies zijn bijvoorbeeld de kleine en grote Romaanse dakpannen en de dubbele Romaanse dakpannen. Hieronder lees je meer over de verschillen in vorm en gebruik zodat je de beste keuze kunt maken bij de renovatie of bouw van je dak.
Soorten Romaanse dakpan
Omdat de Romaanse pan één van de oudste pannensoorten is, zijn er in de loop van de tijd vele verschillende dakpannen soorten en varianten ontwikkeld. Hoewel de klassieke Romaanse dakpan bijna niet meer wordt gebruikt, zijn de verbeterde versies onverminderd populair.
Klassieke Romaanse dakpan
Origineel bestaat de klassieke Romaans dakpan uit twee losse delen. Voor het vlakke deel werden tegels gebruikt met een opstaande rand, deze tegels worden tegulas genoemd. Om de daken waterdicht te maken werden de naden van de tegels afgedekt met een halfronde pan, de imbrix. Omdat deze versie van de Romaanse pan uit twee losse onderdelen bestaat kleven er een aantal nadelen aan.
Nadeel
Het meest in het oog springende nadeel is dat het twee keer zoveel werk is en dus ook ongeveer dubbel zo lang duurt om het dak te bedekken met pannen. Een tweede nadeel is dat de losse onderdelen ten opzichte van elkaar kunnen bewegen door bijvoorbeeld weersinvloeden of werking van het dak. Hierdoor kan de waterdichtheid in het geding komen.
Verbeterde Romaanse dakpan
Om de nadelen van de klassieke dakpan te verhelpen is er in de loop van de tijd een verbeterde Romaanse dakpan ontwikkeld. Waar er bij het origineel gewerkt werd met twee verschillende pannen, de tegel en de bolle pan (tegula en imbrix), bestaan deze twee onderdelen in de verbeterde versie uit één geheel. Hierdoor wordt het leggen van de pannen een stuk eenvoudiger en sneller, treden er minder snel verschuivingen in het pannendak op en is de algemene kwaliteit van het eindresultaat beter. Door de grotere oppervlakte van de verbeterde Romaanse dakpan heb je bijvoorbeeld gemiddeld maar 17 pannen nodig per vierkante meter.
Kleine en grote Romaanse dakpan
Van de verbeterde Romaanse dakpan zijn verschillende soorten beschikbaar, maar in het algemeen wordt er onderscheid gemaakt tussen een groot Romaans en klein Romaans.
Wat is er nodig?
Van de groot Romaanse pan zijn er ongeveer 15 per vierkante meter nodig. De groot Romaanse pan is niet eens veel groter maar heeft ten opzichte van de kleine Romaanse pan een holle diepe wel die taps toeloopt. Met de klein Romaanse pan kom je tot een totaal van 21 tot 24 stuks per vierkante meter. Waar de grote variant gekenmerkt wordt door snelle verwerkbaarheid, is de kleine Romaanse dakpan wat trager te verwerken, maar door zijn uiterlijk meer méér geschikt voor daken waarbij een authentiekere uitstraling gewenst is. Deze versie wordt dan ook veel gebruikt in de renovatiebouw.
Dubbele Romaanse dakpan
De dubbele Romaanse pan kenmerkt zich, zoals de naam al doet vermoeden, door zijn dubbele ronde wel aan de onderkant van de pan. Omdat van deze soort dakpan gemiddeld maar 16 pannen per vierkante meter nodig zijn, betekent de keuze voor deze pan dus een lagere legtijd en dus lagere legkosten.
Renovatiebouw
Door de dubbele wel geven de pannen een bepaalde indruk die aan een Zuid-Europese bouwstijl doet denken. Ook deze soort Romaanse dakpan wordt veel gebruikt in de renovatiebouw, zowel door particulieren als door professionele dakdekkers. Je vindt de dubbele Romaanse dakpan zowel als nieuwe variant, maar ook als gebruikte variant.
Ontvang offertes
Afwerkingsmogelijkheden
Ongeacht je keuze voor een specifiek type Romaanse pan zijn er bijna altijd verschillende afwerkingsopties en kleuren beschikbaar. Je kiest een kleur op basis van je eigen wensen en wat er in de omgeving het beste past. De meest voorkomende kleuren zijn natuurrood, blauw gesmoord, engobe en verglaasde kleuringen. De aanduiding natuurrood wordt gebruikt voor een naturelle, ongeglazuurde keramieken pan.
Glanzend of mat
Pannen die blauw gesmoord zijn, hebben na het bakken nog enkele dagen in de rook van smeulend hout gelegen waardoor een zekere blauwe kleur ontstaat. Bij de engobe-techniek wordt een dunne kleilaag aangebracht op de dakpan en meegebakken waardoor een glazuurlaag ontstaat. Afhankelijk van de samenstelling van de glazuurlaag/verglazing kan een glanzende of matte Romaanse dakpan ontstaan.
Hulpstukken Romaanse dakpan
Uiteraard is het overgrote deel van de pannen op een dak gelijk, maar in sommige gevallen zijn speciale dakpannen nodig. Bijvoorbeeld om tot een goede overgang te komen tussen verschillende dakvlakken. Ook voor een deugdelijke afwerking van de nok, de dakranden aan de onderkant of aan de gevel worden vaak speciale pannen gebruikt.
Verschillende soorten
Omdat de Romaanse dakpan een veel gebruikte dakpan is, zijn er ook veel verschillende hulpstukken beschikbaar, afhankelijk van de gekozen serie. Gevelpannen, knikpannen en vorsten zijn bijna altijd wel te verkrijgen in de gewenste kleur en afwerking, ongeacht de serie, maar als je specifiekere hulpstukken nodig hebt, bekijk de mogelijkheden dan samen met de leverancier of fabrikant.
Advies bij keuze Romaanse dakpan
Belangrijk advies bij de keuze voor een type en vooral de kleur en afwerking van een Romaanse dakpan is om de verschillende pannen zelf te gaan bekijken, dit kan soms in de showroom van de fabrikant of groothandel. Nog beter is het om de leverancier te vragen of je een daadwerkelijk gerealiseerd dak mag bekijken waarbij de Romaanse dakpan van je keuze te zien is onder werkelijke omstandigheden.
Juiste keuzes maken
Daglicht en een groter gelegd oppervlak kunnen een heel ander beeld geven dan een afbeelding of kleine proefopstelling. De ervaring leert dat het erg moeilijk kan zijn om het eindresultaat goed te in te schatten vanuit een productcatalogus of foto’s.
Romaanse dakpan, waar te koop?
Heb je bij het plaatsen van een dak Romaanse dakpannen nodig, dan kun je deze op diverse plekken aanschaffen. Maak je gebruik van een partij die het dak voor je legt, dan zal deze ervoor zorgen dat de juiste pannen worden besteld. Je hoeft er dan niet zelf achteraan om pannen aan te schaffen. Uiteraard kun je wel afspreken om ze zelf aan te schaffen als je een partij weet waar je ze goedkoper kan krijgen dan wat de dakdekker voorstelt.
Waarop moet je letten?
Als je het dak met de Romaanse dakpan zelf gaat plaatsen, dan kun je deze dakpannen kopen bij een bouwmarkt of een bedrijf dat gespecialiseerd is in Romaanse dakpannen. Je kunt tegenwoordig ook de Romaanse dakpan en andere hulpstukken online kopen. Het voordeel van online kopen is dat je in alle rust kunt kijken naar de mogelijkheden en dat je vaak ook meer keuze hebt. Een nadeel is dat je de pannen niet vooraf kunt bekijken en het dus een klein risico met zich meebrengt om de pannen aan te schaffen.
Wat als mijn specifieke Romaanse dakpan niet meer te koop is?
Het komt nogal eens voor dat je bij een renovatieproject een (groot) aantal extra of nieuwe pannen nodig hebt om een reparatie uit te voeren of een vergroting van een dak te realiseren. Wanneer een de gewenste dakpan uit een veelvoorkomende serie stamt die niet meer nieuw te koop is, dan kunnen handelaren in tweedehands bouwmaterialen nog wel eens uitkomst bieden. Ook wil het nog wel eens lukken om de juiste partij pannen te vinden op advertentiesites zoals Marktplaats of eBay.
Fabrikant
Wanneer je via deze kanalen echter geen juiste dakpannen kunt vinden, dan kun je je in het geval van de Romaanse dakpan ook tot een fabrikant wenden. Een aantal fabrikanten biedt namelijk de mogelijkheid om reproducties te bestellen in relatief kleine aantallen. Hoewel deze pannen per stuk wat duurder zullen zijn dan pannen uit voorraad, kun je toch je project afronden zonder het hele dak opnieuw te moeten bedekken.
