Nokvorsten | Vastzetten, repareren en meer!

De nokvorsten zijn de pannen bovenop het dak die de dakhelften met elkaar verbinden. Nokvorsten hebben een belangrijke functie, want die zorgen ervoor dat er geen regenwater naar binnen kan lekken aan de bovenkant van het dak. Een onderdeel van de nokvorsten zijn de ronde nokpannen, die vallen over de dakpannen van de beide hellende dakhelften.

Wat is een nokvorst?

Een nokvorst is vaak een ronde dakpan die de twee dakhelften verbindt. Dit wordt dus vaak gebruikt bij een tentdak of zadeldak, omdat deze soorten daken meerdere dakhelften hebben die verbonden moeten worden. Het is lastig om dit met standaard dakpannen te doen en een naadloze aansluiting te krijgen, maar met nokvorsten kun je hier wel voor zorgen. Nokvorsten worden ook wel vorstpannen, dakvorst en nokpannen genoemd.

Welke soorten nokvorsten zijn er

Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten nokvorsten. Je zult vooral de halfronde nokvorst zien, omdat deze op de meest gebruikte soorten dak past. Daarbij kun je ook nog een hoekkepervorst vinden, die het dak in een hoek aan elkaar verbindt. Een ballonvorst heeft een bol uiteinde, wat een beetje op een ballon lijkt. Een zadelvorst wordt op beide kanten van de kopsluiting gebruikt en is daarom ook wel een omloopvorst. Ook is er de Romaanse dakpan beschikbaar, dit is een van de oudste soorten dakpannen. Als laatste heb je de schubvorst, die de hoekkepers mooi afwerkt.

Gesloten of ventilerende nokpannen

Gesloten nokvorsten worden met cement of mortel op het dak geduwd en daarna met spijkers vastgezet op het hout. Daarna wordt de mortel afgevlakt, zodat er een vorm ontstaat waar de wind gemakkelijk omheen kan blazen en waar regenwater goed vanaf kan druipen. Gesloten nokvorsten worden al eeuwenlang toegepast. Vroeger werd dit met een mortel gebaseerd op kalk gedaan.

Bij ventilerende nokvorsten kan de wind onder de nokpannen waaien en daar het aanwezige vocht verdrijven. Om te voorkomen dat er gemakkelijk water naar binnen kan dringen wordt er gewerkt met een constructie bestaande uit ruiterrollen en ondervorsten, die met loodslabben worden vastgezet aan de ruiterbalk.

Wat kost een nokvorst per stuk

Nokvorsten worden per stuk verkocht voor circa € 8,50. Het is dus afhankelijk van het aantal nokvorsten dat kapot is hoe duur je klus gaat worden. Deze prijs is inclusief BTW, maar exclusief plaatsing. Het is aan te raden om de nokvorsten altijd door een professionele dakdekker te laten plaatsen, omdat je met deze dakpannen het dak beschermt tegen water. Je wilt zeker weten dat er geen lekkages kunnen komen die mogelijk de hele dakconstructie kunnen laten rotten.

Hoeveel nokvorsten nodig per m1?

Het is makkelijker om te rekenen met een prijs per meter dan met een prijs per stuk. Het is namelijk afhankelijk van de fabrikant en het soort vorstpan hoe groot deze zullen zijn. Gemiddeld zul je tussen de 3 en 4 nokpannen nodig hebben per strekkende meter. Vaak is het 3,5 nokpan per meter, maar een halve nokpan is net zo duur als een hele. Als we rekenen met 7 nokpannen per twee meter, kost het gemiddeld €59,50 voor 2 meter, wat neerkomt op €29,75 per meter, inclusief BTW en exclusief plaatsing.

Hoeveel kost repareren of vervangen per meter

In de meeste gevallen zullen woningeigenaren hun nokvorsten laten vervangen of repareren door een dakdekker. Dakdekkers kunnen dergelijke klussen snel uitvoeren en ze beschikken over de juiste gereedschappen om op hoogte te werken. Nokvorsten repareren en vervangen wordt per meter betaald. Nokvorsten repareren kost ongeveer € 40 per meter en het vervangen kost circa € 75 per meter. Dat is veel goedkoper dan het laten herstellen van schade aan het dak door lekkages.

Wat zijn de risico’s van kapotte nokvorsten?

Bij kapotte nokvorsten kunnen tijdens stormen ongelukken gebeuren. Als een windvlaag vat krijgt op een nokvorst die al niet meer goed vastzit, kan hij van het dak waaien.

Zo’n nokvorst heeft een flink gewicht. Als iemand die op zijn hoofd krijgt kan er ernstig letsel ontstaan.

Slijtage

Als wind, zon water en vorst tientallen jaren hun invloed op het materiaal uitoefenen komen er langzamerhand barsten en scheuren in. Daar zal water in gaan zitten.

Bij een stevige vorst worden de scheuren groter, totdat er stukjes mortel af gaan breken. De nokvorst zit dan los en er treedt lekkage op.

Lekkages

Een volgend risico van een kapotte nokvorst is dus het binnendringen van regenwater. Dat kan al optreden als een deel van de mortel van de nokvorst is aangetast.

Het zal onder de nokvorsten vochtig worden, met als gevolg dat de nokbalk van het dak gaat rotten. Dat is gevaarlijk, want die balk is cruciaal voor de stabiliteit van het dak.

Wanneer moet je nokvorsten vervangen?

Het beste moment om iets te doen aan kapotte nokvorsten is als er barsten ontstaan in de mortel waarmee de nokpannen zijn vastgezet. Meestal zitten de nokvorsten dan nog wel vast en is er nog geen schade door lekkage ontstaan.

Hoe leg je een nokvorst dakpan goed vast

Er zijn meerdere manieren om een nokvorst goed vast te zetten. Dit kan onder andere met schroeven worden gedaan. Wanneer er schroeven zijn gebruikt, zul je vooral merken dat de nokvorst zelf vervangen moet worden. Wanneer er mortel is gebruikt, een soort cement, kunnen er ook scheuren hierin ontstaan. Het kan zo zijn dat deze cement eerder moet worden vervangen dan de nokpan zelf.

Wacht niet lang met reparatie

Wachten met reparatie wordt afgeraden. Want als er eenmaal flinke waterschade is leidt dat tot een instabiele constructie van het dak en tot waterschade aan de plafonds.

Ondanks dat reparatie of vervanging van de nokvorsten kosten met zich meebrengt, zijn die niet zo hoog als de kosten die nodig zijn om de dakconstructie of waterschade te herstellen.

Afdichting constructie

Het doel daarvan is te zorgen voor een goede afdichting van de dakpannen. De dakvorsten worden bevestigd met een speciaal soort schroeven. Bij deze constructie worden alleen de stormranden afgedicht met mortel of een laagje kit.

Ondanks dat bij bij deze constructie minder mortel wordt gebruikt, moeten ook deze nokvorsten na jarenlang gebruik worden vervangen.

Hoe worden de nokvorsten gecontroleerd?

Het is in principe mogelijk om zelf te controleren of de nokvorsten nog in orde zijn. Maar je moet daarvoor naar de nok van het dak en dat durft niet iedereen.

Vaak wordt een controle van de nokvorsten daarom uitgevoerd door een dakdekker. Dit is een onderdeel van een dakinspectie, die wordt uitgevoerd tijdens periodiek dakonderhoud.

Erkende dakdekker

Bij de controle zal de dakdekker eerst kijken of de mortel nog intact is. Daarna zal hij voelen of de nokvorsten nog vastzitten.

Als beide het geval is, is het niet nodig om maatregelen te nemen. Bij schade aan de mortel of loszittende nokvorsten zijn reparaties nodig.

Nokvorsten repareren of vervangen?

De conditie van de nokpannen bepaalt of het nodig is om de nokvorsten te vervangen of dat er een reparatie mogelijk is. Als de nokpannen poreus zijn geworden is vervangen noodzakelijk.

Poreuze nokpannen zijn niet meer in staat om regenwater af te voeren. Het water zal door de pannen dringen en op de nokbalk terecht komen.

Nieuwe nokvorsten

Ondanks dat dit niet zo snel gaat kan daar op de balk schimmel en rot ontstaan, wat leidt tot ernstiger schades. Bij poreuze nokpannen moeten er nieuwe exemplaren op het dak worden gezet.

Als de nokpannen nog intact zijn kunnen de nokvorsten worden gerepareerd.

Nokvorsten repareren

Nokvorsten repareren is een optie als de nokpannen intact zijn. Het belangrijkste dat gerepareerd moet worden is de mortel, want daar zullen barsten of scheuren in zitten. Bij reparatie heb je de keus uit 3 opties.

Optie 1 is een nieuwe cementen afdichting aanbrengen. Optie 2 is de nokvorsten repareren met een speciale dakpasta. En optie 3 is de bestaande nokvorst te vervangen door een ventilerende nokvorst. Het is afhankelijk van de dakconstructie welke optie de beste oplossing is.

Bestaande nokvorsten aansmeren met dakpasta

De eerste stap die wordt gezet bij het aansmeren met dakpasta is dat de bestaande nokvorsten vrij liggen. Alle resten van de mortel moeten worden verwijderd en de nokpannen moeten worden gereinigd.

Ook is het nodig om de bovenste rij dakpannen van de beide dakhelften schoon te maken, inclusief de loodslabben. Daardoor zal de dakpasta beter hechten.

Controleer op kieren

De dakpasta wordt aangebracht op de bovenste rij dakpannen, zodra die droog en schoon zijn. De nokpannen worden daar stevig op geduwd.

Ten slotte wordt gecontroleerd of er geen kieren tussen de nokvorsten en de bovenste dakpannen zitten.

Bestaande nokvorsten repareren met mortel

Reparatie van de nokvorsten met mortel gebeurt op dezelfde manier als met dakpasta. Het resultaat is hetzelfde.

Ventilerende nokvorsten plaatsen

Het is ook mogelijk om een reparatie uit te voeren waarbij de bestaande gesloten nokvorsten worden vervangen door ventilerende nokvorsten. Dat is iets meer werk dan reparatie met dakpasta of mortel. De eerste stap bij deze klus is dat de oude daknok moet worden verwijderd.

Alle resten van cement moet worden weggehaald. Ook het lood moet worden verwijderd op de plekken waar dit versleten is. Vervolgens worden ruiterbalksteunen op de daknok gezet, waar ruiterbalken op worden gemonteerd. Nu wordt een ventilerende nokband op de ruiterbalken gezet. Tenslotte moeten de nokvorsten stevig worden vastgezet met schroeven.

Nokvorsten vervangen

Bij het vervangen van de nokvorsten wordt eerst de volledige oude nok van het dak gehaald. De nokpannen kunnen worden weggegooid. Het is ook nodig om de bovenste rij dakpannen van de beide dakhelften weg te halen. Daar zitten nog resten cement op.

Je kunt ervoor kiezen om het cement te verwijderen en de pannen opnieuw te gebruiken. Maar omdat dit een tijdrovende klus is worden ook hier vaak nieuwe dakpannen gebruikt.

Cement, pasta of schroeven

Als de gereinigde of nieuwe rij met dakpannen weer op zijn plaats is gelegd kunnen de nokvorsten worden geplaatst. Dat kan naar keuze met cement of met dakpasta en met schroeven.

De laatste stap bij het vervangen van de nokvorsten is controleren of de nieuwe nokpannen goed vastzitten. Ze moeten stevig genoeg vastzitten om niet weg te waaien bij een zware storm.

Nokvorsten vervangen: gratis offertes

Ben jij op zoek naar offertes voor nokvorsten? Vul het formulier hieronder in en ontvang gratis diverse offertes.