Zone-indeling Badkamer | Veiligheid | Aandachtspunten
Elektra in de badkamer is handig, maar dan moet het wel aan alle veiligheidseisen voldoen. Om die reden gebruiken we een zone-indeling in de badkamer. Met de juiste indeling kan elektrische apparatuur zonder risico’s gebruikt worden.
Veiligheid
De verschillende zones geven aan waar je elektrische toestellen mag plaatsen en waar niet. In elke zone moet het elektrisch materieel aan een bepaalde mate van waterdichtheid voldoen.
Benieuwd hoe de zones werken en aan welke eisen de elektra moet voldoen? We zetten alle informatie op een rij!
Beschermingsklasse IP-waarde
Als je van plan bent om verlichting in de badkamer te plaatsen moet de verlichting aan een aantal eisen voldoen. Afhankelijk van de plaatsing moet de elektra namelijk goed bestand zijn tegen damp, waterspatten, waterstralen of zelfs onderdompeling.
Om te weten welke producten in welke zone geplaatst kunnen worden is er aanvullende informatie op de verpakking toegevoegd. Deze codes zijn als volgt: in zone 0 volstaat IP67, in zone 1 volstaat IP65 en in zone 2 IP45. Maar hoe weet je nu onder welke zone je wastafel, bad of douche valt?
Zone-indeling in de badkamer
Voordat elektra in de badkamer kan worden aangelegd wordt de badkamer in een aantal verschillende zones verdeeld. Voor iedere zone gelden andere veiligheidseisen. Je kunt dus niet lukraak elektra aanleggen, dat moet vooraf uitgetekend worden.
De reden dat deze eisen gesteld zijn is logisch, in een vochtige ruimte als de badkamer is de kans op kortsluiting aanzienlijk hoger dan in bijvoorbeeld de woonkamer.
Zone-indeling badkamer: Zone 0
De eerste zone is zone 0. Deze zone heeft de hoogste beschermingsgraad. Zone 0 is het gebied van een bad of douche. Doordat water een goede geleider is van stroom is het belangrijk dat je veilig onder de douche kunt staan zonder dat je een schok krijgt wanneer het elektrisch materiaal in aanraking komt met vocht.
In zone 0 is de minimale beschermingswaarde IP67. Dat wil zeggen elektrisch materieel in deze zone tot 30 minuten onderdompeling beschermd moet zijn.
Zone-indeling badkamer: Zone 1
De volgende zone is zone 1. Deze zone omvat het gebied direct boven het bad of boven de douchebak tot 2,5 meter hoog richting het plafond. Al het elektrisch materieel dat in dit gebied toegepast gaat worden moet minstens bestendig zijn tegen waterstralen om te voorkomen dat er kortsluiting ontstaat.
In zone 1 hanteren we een minimale beschermingswaarde van IP65. In dit gebied wordt vaak verlichting geplaatst. Op de verpakking van bijvoorbeeld inbouwspots kun je lezen in welke zone de verlichting toegepast mag worden.
Zone-indeling badkamer: Zone 2
In zone 2 is het niet waarschijnlijk dat de apparatuur in aanraking komt met water, maar is het toch belangrijk om de veiligheidsnormen in acht te nemen. Zone 2 loopt tot 60 vanaf zone 1 gemeten.
Meet vanaf de badkuip of de zijkant van de douchebak. Let er wel op dat zone 2 niet bestaat als er sprake is van een douche zonder douchebak. Hierbij is het risico op wateroverlast over een groter oppervlak namelijk verhoogd.
Dit is vaak de ruimte waar bijvoorbeeld een wastafel wordt geplaatst. In zone 2 geldt een minimale beschermingswaarde van IP44. Dat wil zeggen dat het elektrisch materiaal bestendig moet zijn tegen waterspatten.
De verschillende klassen
Met de klasse-indeling elektrische arbeidsmiddelen kun je achterhalen in welke omstandigheden bijvoorbeeld een lamp veilig gebruikt kan worden. In de badkamer maken we vaak gebruik van klasse I, klasse II of klasse III.
Aan de hand van de verpakking van het desbetreffende product kun je ontdekken of het in zone 0, zone 1 of zone 2 gemonteerd mag worden. Als je een kleine badkamer gaat verbouwen kan dat nog best een uitdaging zijn.
Stopcontact in de badkamer
Om gebruik te kunnen maken van een stopcontact in de badkamer moet in de groepenkast een aardlekschakelaar aanwezig zijn. Een aardlekschakelaar in de groepenkast detecteert automatisch een lekstroom en voorkomt elektrocutie.
Vaak wordt een wandcontactdoos in de buurt van een wastafel gemonteerd. De plaatsing moet minstens 60 centimeter van de kraan vandaan zijn om druppelend water in de elektra te voorkomen.
Geschikt stopcontact
Doorgaans mag een standaard wandcontactdoos niet in de verschillende zones worden geïnstalleerd. Het stopcontact mag bijvoorbeeld niet te dicht bij het bad in de buurt komen.
Als je een wandcontactdoos in bijvoorbeeld zone 2 wil plaatsen moet je ervoor zorgen dat het stopcontact aan de benodigde veiligheidseisen voldoet. De wandcontactdoos moet ook nog eens beschermd zijn met een aardlekbeveiliging.
Schakel een erkend bedrijf in
Het is van belang dat alle onderdelen in de badkamer geaard zijn. Aarding in de badkamer voorkomt dat je een elektrische schok krijgt als je tegelijkertijd vocht en meerdere metalen delen aanraakt.
Onder andere het bad, de douchebak, radiatoren, elektrische vloerverwarming, eventuele schakelaars, verlichtingsarmaturen, wandcontactdoos en inbouwspots in het plafond van de badkamer moeten geaard zijn.
Zonder de juiste kennis en ervaring is het levensgevaarlijk om zelf een badkamer en de bijbehorende elektra aan te leggen.
Vergelijk de offertes
Aarding met een centraal aardpunt
Ieder onderdeel van de badkamer wordt geaard op een centraal aardpunt. Dat doe je door met een klemverbinding blanke aardedraden vanaf de geleidende metalen naar het centrale aardpunt te leiden. Alleen op deze wijze ben je beschermd tegen schokken. Met bijvoorbeeld een aardmat in de badkamer kun je de badkamervloer aarden.
Doordat water een goede geleider is kan het gevaarlijk zijn om meerdere geleidende onderdelen in de badkamer tegelijkertijd aan te raken. Bovendien kan kortsluiting ontstaan als bijvoorbeeld een straal water vanuit de badkuip op een schakelaar terecht zou komen.
Conclusie
Elektra is onmisbaar in de badkamer. Met een mooi stel inbouwspots en een stopcontact bij de wastafels ben je in de badkamer van alle gemakken voorzien. Het is dan wel van belang dat je beschermd bent tegen elektrische schokken.
Door alle onderdelen in de badkamer in de juiste zones te plaatsen kun je veilig douchen. Elke zone heeft een eigen beschermingswaarde. Deze waarde bestaat uit twee cijfers. Aan de hand van het eerste cijfer en het tweede cijfer kun je zien of de elektra voldoet aan alle beveiligingseisen.
