De ionenwisselaar van een waterontharder | Werking en kenmerken

Een ionenwisselaar is een cilinder voor in huis waardoor het water onthard wordt. Dit brengt verschillende voordelen met zich mee, waaronder dat apparaten langer meegaan.

Wat is een ionenwisselaar?

De basis van een ionenwisselaar van een waterontharder, ook wel onthardingscilinder genoemd, is een cilinder in huis die ervoor zorgt dat het harde water uit de leidingen omgezet kan worden naar zacht water. Dit wordt gedaan doordat het harde water de cilinder binnenkomt, hierna stroomt het langs hars naar beneden. De harsen halen namelijk verschillende stoffen, zoals calcium en magnesium, uit het water, waardoor dit onthard wordt. Deze manier van ontharden is het meest effectief, in tegenstelling tot een waterontharder die zonder zout en ionenwisseling werkt.

Werking: wat doet een ionenwisselaar precies?

Het leidingwater, dus het harde water, komt echter niet meteen in de cilinder terecht. Eerst stroomt dit water nog langs een filter die de grootste delen vuil tegenhoudt. Hierna gaat het pas naar de cilinder zelf waar het water onthard zal worden door de hars korrels. Wanneer het water hier doorheen is, dan zal het aan de onderkant van de cilinder er weer uitkomen als onthard water. Deze onderkant is verbonden met het huis, waardoor het water zo gebruikt kan worden in het huishouden.

Helaas is er ook een nadeel aan dit systeem, dat is namelijk dat de hars maar een beperkt aantal delen calcium en magnesium uit het water kan halen. Na verloop van tijd moet de waterontharder als het ware schoongespoeld worden. Dit staat ook wel bekend als regeneratie van de waterontharder.

Stap 1: Ionenuitwisseling

Het proces begint met ionenuitwisseling. Dit noemen we zo, omdat er geen ionen verdwijnen, maar ze worden vervangen. Calcium en magnesium worden namelijk vervangen door natrium ionen, hierdoor krijg je water zonder kalk en magnesium. Het voordeel hiervan is dat er geen kalkvlekken en kalkaanslag meer komen op plekken in huis, bijvoorbeeld in een waterkoker, in de douche of in de wasmachine.

Stap 2: Regenereren

De hars in een waterontharder kan niet oneindig calcium en magnesium omruilen voor natrium, waardoor het van tijd tot tijd schoongespoeld zal moeten worden. Dit wordt gedaan door zout te laten stromen door de installatie, want hierdoor wordt de opgeslagen kalk omgewisseld voor nieuwe natriumstoffen die in het zout zitten. Het zout water, met de ionen uit de oplossing, wordt daarna afgevoerd waardoor het proces weer opnieuw kan beginnen.

Stap 3: Spoelen

Als laatste wordt de waterontharder uitgespoeld met regulier water. Dit wordt gedaan, omdat er anders zout kan blijven hangen in de waterontharder en dit willen we niet. Mocht dit niet gedaan worden, dan kan er namelijk zout uit de waterontharder in het (toekomstige) zachte water zitten. Gelukkig wordt dit spoelen volledig automatisch gedaan.

Wetgeving en normen

Voor het gebruik van waterontharders met ionenwisselaar en hars zijn enkele regels en normen om ervoor te zorgen dat de goede werking van de waterontharder behouden blijft. Een van die regels gaat over het soort hars. Dit mag namelijk geen industrieel hars zijn, maar hiervoor moet hars met voedingskwaliteit gebruikt worden. Deze hars wordt hiervoor speciaal geproduceerd. Er zijn nog geen duidelijke regels voor iedereen, maar momenteel letten we op deze twee aandachtspunten:

• De harsfabrikant mag tijdens het maken van het hars alleen stoffen gebruiken die niet schadelijk zijn
• Er mag maar een maximaal aantal resten polymeren en monomeren in het hars zitten, een test geeft hierbij aan wanneer deze grens bereikt is.

De verantwoordelijkheid van het navolgen van deze specificaties is aan de producent. Het zachte water, dus het water wat door de waterontharder heen is gegaan, mag maar 3 ppb gechloreerde koolwaterstoffen bevatten. Dit betekent dat je in het huishouden alleen nog maar in water gesulfoneerde kationenwisselaars mag gebruiken.

Levensduur: hoe lang gaat een ionenwisselaar mee?

Een ionenwisselaar van een waterontharder kan tot wel 25 jaar meegaan indien deze goed onderhouden wordt. Wel is het vaak zo dat de prestaties afnemen wanneer het apparaat veel gebruikt wordt, waardoor de capaciteit minder wordt. Na verloop van tijd zal de ionenwisselaar dus vervangen moeten worden.

Het wordt aangeraden om minimaal één keer per maand de waterontharder te reinigen om zo te zorgen voor een optimale werking. Hierdoor zal de levensduur verlengd worden en zal de capaciteit zo lang mogelijk hoog blijven. Met goed onderhoud gaat een waterontharder minimaal 15 jaar mee, maar dit kan oplopen tot de 25 jaar. 

Tekenen dat de ionenwisselaar van de waterontharder vervangen moet worden, kunnen zijn dat de capaciteit afneemt, het water niet goed meer onthard en dat de besturingsklep van de ontharder niet meer goed werkt. Wanneer dit opspeelt, ga je het best op zoek naar een nieuwe ionenwisselaar.

Veelgestelde vragen

Ontvang gratis waterontharder offertes

Ben je van plan een waterontharder aan te schaffen om bijvoorbeeld minder kalkaanslag te hebben in de keuken of badkamer en een minder droge huid te hebben? Ontdek dan alle opties en de beste keuze door middel van ons formulier in te vullen en offertes te vergelijken!